Foto’s als puzzelstukjes van een onbekend leven

Het is André Schoones die reageert op de foto met de vier bruidjes en het jongetje. Het manneke is Herman de Winter, in de oorlog beter bekend als ‘het Joodje van Van der Donk’ (hier rechts op een uitsnede van een foto). Herman blijft eerst nog wat op de achtergrond maar al snel komt hij steeds meer buiten en kent het hele dorp hem als het jochie dat ondergedoken zit.

Dat gaat tijden goed totdat er een dreigbrief binnenkomt: als er niet wordt betaald, zal Herman worden verraden. Wie de brief heeft geschreven, wordt nooit bekend. Herman wordt razendsnel ergens anders ondergebracht en weet de oorlog te overleven.

Mailtje uit Jeruzalem

Zijn intrigerende levensverhaal leidt tot een verhaal op onze site. En daar blijft het vervolgens twee jaar stil. Maar dan komt er in september van dit jaar een mailtje uit Jeruzalem. Mieke Waterman reageert dat Herman de Winter in de jaren vijftig een aantal jaren bij haar familie in huis heeft gewoond, in Amsterdam. “In 1954 was Herman ongeveer twaalf jaar, een knap uitziende en fysiek vroegrijpe jongen. Herman heeft op de Joodse lagere school Rosj Pina de laatste klassen doorlopen. Ook wij zaten op die school. Hij bleek een goede voetballer en werd meteen opgenomen in de schoolclub. Herman staat bovenste rij helemaal rechts. Zijn oom Moos kwam regelmatig bij ons aan, om zijn neef te ontmoeten en kijken hoe het met hem ging. Moos toonde belangstelling en gaf hem aandacht.”

Mieke vertelt verder dat Herman heeft in haar gezin zijn bar mitswa heeft gevierd (meerderjarig volgens het joodse geloof op 13-jarige leeftijd). “Ik herinner mij niet naar welke middelbare school Herman ging. Wel dat hij op zo'n 14/15-jarige leeftijd naar een ander adres ging, mogelijk terug naar Den Bosch? Ik ben hem toen uit het oog verloren. Ongeveer in 1960 is hij ons nog komen opzoeken. Wij woonden toen in de Lekstraat in Amsterdam in de dienstwoning van de synagoge. Hij kwam afscheid nemen, want zou op de 'wilde vaart' gaan, de wereld rond. Dat was zijn wens, zo vertelden onze ouders, die behoorlijk aangeslagen en ontdaan waren over deze beslissing. In de jaren negentig kregen wij bericht dat Herman helaas op 50-jarige leeftijd was overleden.” 

Zoon en kleinzoon Herman de Winter

Niet veel later reageert Herman de Winter  - zoon van het manneke op de foto – op het verhaal. Zijn zoon had het verhaal online gevonden; en de inhoud zorgt voor de nodige verrassing binnen de familie. Vader Herman had nooit veel losgelaten over deze inktzwarte periode maar de vroege en wrede dood van zijn ouders had diepe littekens achtergelaten. Iets dat ook het gezin van Herman merkte.

In het verhaal – maar nog meer in de reacties eronder – worden steeds meer puzzelstukjes op hun plek gelegd. Zoon Herman en zijn broer en zussen krijgen zo iets meer inzicht in het leven van hun vader. En dat is nog maar het begin want achter de schermen zijn mailadressen uitgewisseld en worden bezoeken gepland. Hopelijk leidt dat tot meer informatie en inzichten. Maar het begint allemaal met één reactie. Een naam bij een foto.

Weet je meer? Laat het ons weten. En zie je een foto voorbij komen waarop je iemand herkent? Aarzel dan niet om te reageren.