Terwijl in de oorlog alles op de bon is, treft de politie van Vught in november 1944 grote hoeveelheden boter, suiker en kaas aan in huize Zionsburg te Vught: het onderkomen van de familie Marggraff. Achtergelaten door de Duitsers, stelt de familie. En dan zijn er nog bijna 480 oude munten van de Marggraffs, waar komen die nu weer vandaan?
"Zaak Marggraff" uit het gemeentepolitie Vught
Eén pan met 8 kilo boter, 11,5 kilo vet, 5,5 kilo suiker, 4 blikjes vischconserven, 1 pakje Duitsche margarine, 1 kilo kaas en 3 blikken Hollandse roomboter. Een flinke lijst als je het afzet tegen de schaarste in de nadagen van de oorlog. Maar Loke Marggraff kan de herkomst van alle etenswaren in zijn huis niet verklaren. “Ze zijn waarschijnlijk door de Duitsche militairen in mijn woning achtergelaten. In geen geval zijn bedoelde goederen door mij of mijn huisgenoten clandestien gekocht.”
Wehrmachtauto
Zoon Ewald stelt in dezelfde verklaring dat de bedoelde goederen door hem uit een Duitse Wehrmachtauto zijn ontvreemd. Hierop krijgt hij drie blikken boter terug. We lezen dit in stukken van de gemeentepolitie Vught die per 1 januari openbaar zijn, in een dossier dat informatie bevat over inbeslagneming van goederen van N.S.B.-ers en andere politieke delinquenten 1945-1946. Want op het moment dat Loke Marggraff zijn verklaring over de zuivel in zijn huis afgeeft, is hij geïnterneerd in Kamp Vught. Hij zal dat in totaal 15 maanden blijven omdat zijn houding ten aanzien van de Duitsers vraagtekens oproept.
Opmerkelijk want in mei 1942 is Loke nog één van de gijzelaars in St. Michielsgestel: de groep van 460 - over het algemeen - keurige heren, die geen van allen weten waarom ze worden meegenomen. Waar het merendeel van deze doorsnede van de elite van Nederland maanden en soms jarenlang door de Duitsers worden vastgehouden, is Loke na een week alweer op vrije voeten. Het voedt geruchten dat hij de juiste mensen heeft weten om te kopen. En Vught heeft al toch geen hoge dunk van deze rijke vrek die de politie afstuurt op zijn eigen dorpsgenoten die in zijn bos hout sprokkelen om hun kachel te laten branden.
Het ruime jaar gevangenschap in Kamp Vught ‘dankt’ Loke aan zijn giften die hij heeft gedaan aan uiteenlopende nationaal-socialistische organisaties; voor meer dan 1500 gulden (omgerekend goed voor een dikke 20.000 euro nu). Tijdens zijn gevangenschap neemt het nationale Beheersinstituut zijn bezit en vermogen over en houden externe beheerders zijn administratie tegen het licht. Het leidt er onder meer toe dat de familie Marggraff grote hoeveelheden belasting moet betalen. Na zijn gevangenschap wordt het beheer opgeheven, en begint de procedurele strijd van de familie tegen overheid en rechtspraak.
Ook de archieven die vanaf 2022 voor het eerst mogen worden ingezien, schetsen het beeld van een welgestelde familie met schimmige bezittingen. Want naast de vele kilo’s zuivel die in hun huis zijn aangetroffen, is er ook dat retourbewijs op naam van Catharina Johanna Marggraff, echtgenote van Loke. Zij krijgt hierbij in totaal 479 oude munten van de gemeentepolitie terug. Het gaat om ‘diverse soorten munten, waarbij zich mogelijk ook nog eenig Nederlandsche gangbare munten bevinden. Aan gangbare Nederlandsche munt een totaal bedrag van FL. 67,995’, zo meldt de verklaring. Nadere toelichting over de herkomst van deze munten ontbreekt in het dossier. De familie Marggraff blijft hiermee garant staan voor mysteries.
Openbaar
Geheime archieven gaan voor het eerst sinds 75 jaar open. Voor een groot aantal dossiers vervalt de beperking op de openbaarheid na al die jaren en dat zorgt er voor dat je nu zelf kunt lezen wat erin in de oorlogsjaren allemaal speelde. Zoals dit verhaal over inbeslagneming van goederen van N.S.B.-ers en andere politieke delinquenten 1945-1946 uit het gemeentepolitie Vught (toegangsnummer 5109, inventarisnummer 628)
