Duifhuis met vijf lindebomen

Met m’n zus brachten we in december 1961 een bezoek aan familie Van de Graaf. We vielen er letterlijk meteen met de deur in huis, vroeger bij boerderijen heel normaal. Moeder zat aan tafel aardappelen te schillen, waarop ook de melkboer juist de bestelling had achtergelaten. Onder een doek lag het deeg te rijzen voor het brood van het negen leden tellende gezin; een dagelijkse bezigheid. Na haar dagelijks kapelbezoek was al heel wat werk verzet.

De plavuizen vloer van den herd werd dagelijks gezand. De behulpzame vader, Janus, zorgde dat de kroost óók binnen met zand kon spelen! Voor de buiten gebruik zijnde bedstede het met hout gestookte Etna fornuis voor het kokend water, de warme maaltijd en het bakken van brood. De schoorsteenmantel kleurig afgezet met een breed katoenen kleedje, met daar bovenop negen porseleinen bordjes, in het midden een kruisbeeld. Het vertrek had een planken zoldering.

Vrouw Van de Graaf, met de ziekte van Bechterew, deed ondanks gezinshulp zelf de afwas! Was het de laatste werkdag voor een volgende hulp, dan trof zij bij thuiskomst een vers gebakken mikske in haar fietstas waarop de tekst gegrift: ‘Bedankt.’

Terwijl m’n zus een praatje maakte met de echtgenote uit haar werkgezin liet ik Dinie en Mari ‘even voor de camera’ poseren. En daarna maakten ze buiten een rondje. Zij braken stampend de vrieslaag van de voorbije nacht. De lindebomen, waaraan ook de waslijn, hielden met de vensters het huis in de zomer koel. Vermoedelijk liep voor het huis vroeger een Kerkenpad, links lag de varkensschuur. Achterstallig onderhoud was af te lezen bij deze pachtboerderij. Duidelijk was het achterstallig onderhoud af te lezen bij de gehuurde pachtboerderij van Marie en Jan Verkuilen van de Veghelsesdijk.

De familienaam Van de Graaf en die van het buurtschap Duifhuis doen mij denken aan een vroeger kasteel met duiventoren. Het gebied grenst aan Erp en hier de overzijde aan Veghel, het hart van de weg bepaalde de gemeentegrens.

Bij de jaarlijks schoonmaak werden de met leem bezette muren van den herd opnieuw gekalkt. Waarna werden er getoepte patronen op aangebracht met een ronde borstel, gedoopt in een vochtige kleurstof. In de veertiger jaren werden ook bij ons thuis de muren zo bedrukt, doepen genoemd. Daarvoor werd een opgerolde borstrok gebruikt. De rol werd in de kleurstof gedrenkt, het werd voor één jaar jóuw kunstwerk zonder daaronder initialen. Tijdbesparend, eenvoudiger, goedkoper en interessanter dan het latere voorbedrukte behang!

Ad vertelde onlangs: bij de geboorte van Prins Willem Alexander ‘s morgens als leerling uitgenodigd in Mariaheide op het schoolplein en in de namiddag als Udenaren aldáár welkom. Ad vervolgt: zijn ouders voelden zich Udenaren, die zich op Duifhuis thuis voelden. Ze hebben tot mei 1974 in deze boerderij gewoond en zijn daarna verhuisd naar de naastliggende boerderij.

Na zestig jaar zag ik Dinie en Ad voor het eerst weer terug en we zijn nu allemaal ouder.