Smeekbede moeder tevergeefs voor Bossche boef

Fietsendief

Harrie Thelen zit eind 1941 vast in Veenhuizen, een rijkswerkinrichting. Hij zit daar vijf maanden voor een fietsendiefstal. En dan wordt de eerdere veroordeling van stal gehaald. Zijn moeder is ten einde raad. Deze vrouw heeft het zwaar - stelde ze al eens in de rechtbank – en schrijft daarom de Officier van Justitie op 20 januari 1942. Harrie is een van haar 15 kinderen en ze kan het geld dat hij kan gaan verdienen goed gebruiken: ‘Want ik heb zo’n groot gezin en heb het zoo hard nodig.’ In de brief stelt de moeder ook dat haar zoon heeft geleerd van zijn straf en hij het niet meer zal doen.

Volgens zijn moeder kan Harrie, die schilder is, direct werk krijgen als hij zijn vijf maanden heeft uitgezeten. Die straf krijgt hij in september 1941 voor een fietsendiefstal. Een vergrijp dat in de eerste oorlogsjaren veelvuldig plaatshad.

Lood gestolen

De eerdere veroordeling was echter voor een geheel ander vergrijp. Zelfs al van voor de inval van de Duitsers in Nederland: uit 1939. Harrie heeft met wat kompanen lood gestolen van een leegstaande school in de Keizerstraat in zijn woonplaats ’s-Hertogenbosch. De groep was op heterdaad betrapt door enkele agenten. Harrie en trawanten hadden van een laag gebouwtje bij de school loodflappen losgetrokken en -gesneden.

Het lood was in vier grote rollen klaargezet om mee te kunnen nemen toen de agenten ineens ter plaatse kwamen. De jongens probeerden te vluchten. Harrie viel daarbij in de binnenplaats van de school en bezeerde zijn hoofd zodanig dat bij zelfs in ziekenhuis terecht kwam. Harrie was door zijn knullige vlucht makkelijk te arresteren. Een andere looddief wist wat langer uit de handen van de politie te blijven, maar werd na een achtervolging toch in kladden gegrepen.

De vier jonge boeven bekenden direct. De waarde van het klaargezette lood was destijds rond de vier gulden. De aangebrachte schade aan het gebouw bedroeg 10 gulden. De jongens verklaarden dat ze het geld dat de verkoop van het lood zou opleveren wilden bewaren voor de kermis in ’s-Hertogenbosch. Harrie werd vanwege zijn val opgenomen in het Groot Ziekengasthuis met een bloeduitstorting in zijn hoofd. Het is een lichte verwonding.

Wat best opmerkelijk aan dit dossier is, is dat er foto’s van het plaats delict zijn opgenomen. De ziet het platte dak van de school en het lood dat is losgesneden en in rollen klaar gelegd om mee te nemen. Ook zie je dat er wat mensen op de aanhouding af zijn gekomen. Zelfs twee kinderen staan op straat te kijken. (zie foto's)
Harrie werd later voor de looddiefstal veroordeeld tot een maand voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar en een geldboete van 10 gulden. Zijn vier kompanen kwamen er veelal met een gelijkwaardige straf af, behalve Antoon van Osch, die uit een bij de politie bekende familie komt en voor een paar jaar naar een strafkamp gaat.

Ook de vader van Harrie Thelen is geen onbekende van de politie. Zijn vader is ook al eens veroordeeld voor fraude. Hoe het verder met onze Harrie is gegaan, is onduidelijk. De diefstal van lood waarvoor hij is veroordeeld is van alle tijd. Al in 1660 is in Leiden al iemand veroordeeld voor het stelen van lood, en de straf liegt er niet om: geseling en 3 jaar tuchthuis. En nog altijd wordt er veel lood gestolen, vooral van daken van kerken. Op 12 mei 2021 staat in Heemsteedse Courant dat looddieven zeer actief zijn in de regio Haarlem en voor de derde keer in korte tijd hebben toegeslagen. Harrie Thelen was dus iemand in een rij van vele onverlaten.

Bron: 810 Rechtbank in 's-Hertogenbosch, 1940 - 1949 N.B. Stukken van 1850 - 1958, Arrondissementsrechtbank, inv. nr. 14, procesdossier 9121

Dit verhaal werd geschreven voor de blog Oorlogsboeven.