Hoe een plaquette op het Vliegveld van Antwerpen leidde tot een onderzoek naar de baron en zijn relatie tot de Caterspolder.
De plaquette (foto: Willem Kruf)
Aanleiding
In oktober 2021 vertrek ik voor een vakantie op het vliegveld Antwerpen/Deurne. In de hal van het kleine vliegveld kom ik deze plaquette tegen.
De plaquette is aangebracht in 2009 ter gelegenheid van 100 jaar luchtvaart in België. De beeltenis op de plaat is Pierre Henri Marie Amédée Baron de Caters de Bosschaert. Hij is een van de grote Belgische luchtvaartpioniers of misschien wel de grootste.
De naam De Caters komt mij bekend voor door mijn verhaal over de Zeeuwse Weg die lange tijd als de verkeersader tussen Brabant en Zeeland door de Caterspolders bij Woensdrecht liep. Reden om eens te zoeken naar samenhang tussen de achternaam en de poldernaam. Ook ben ik nieuwsgierig naar de samenhang tussen Kees Colpaart, een huidige bewoner van genoemde polder, en De Caters.
Achternamen Caters en Colpaart in één akte
Bij akte van notaris W.J. van Gruting te Bergen op Zoom van 12 november 1919 wordt onroerend goed in de Caterspolder onder Woensdrecht verkocht. Eén van de twee verkopers is de op voormelde plaquette vermelde vliegenier Baron de Caters.
Deel van notariële akte van 12 november 1919 (West-Brabants Archief)
Jannis Abraham Colpaart (collectie Kees Colpaart)
Het betreffende gedeelte van de polder is volgens de akte verdeeld in een aantal kopen. De koper van koop acht is Jannis Abraham Colpaart. De achternaam die in het verhaal over de geschiedenis van de Zeeuwse weg terugkomt.
Jannis, die commissionair is, koopt in de Caterspolder “het huis met koestal, schuur, erf, boom, grond, moestuin, bouwland en weiland.” De boerderij is ten tijde van de koop verhuurd, zodat de familie er pas later komt te wonen, met als huidige bewoner achterkleinzoon Kees Colpaart (http://www.colpaartbv.nl/).
Of De Caters en Colpaart elkaar een keer fysiek hebben ontmoet is de vraag.
De boerderij op een foto van vóór de Tweede Wereldoorlog op foto. Tijdens de slag om de Kreekrakdam in oktober 1944, onderdeel van de Slag om de Schelde, werd de schuur vernield en ook de voorgevel van de woning ontkwam niet aan het oorlogsgeweld (collectie Kees Colpaart)
De familie De Caters en de poldergeschiedenis
In 1842 koopt Petrus Joseph de Cater, door eerdere familie een vermogend man en inwoner van Antwerpen, van de Nederlandse staat, ook de Domeinen genoemd, schorren en slikken van de Oosterschelde. Latere familie laten de zeegebieden in 1861 indijken en inpolderen. De aanbesteding vindt plaats bij notariële akte van 16 maart 1861. De voortgang van de inpoldering wordt gemeld in het Algemeen Handelsblad van woensdag 3 juli 1861.
Bron: Algemeen Handelsblad, 13 juli 1861
Op woensdag 6 november 1861 wordt er volgens een latere krantenadvertentie verkocht onder andere een directiekeet en heistelling.
Pierre Baron de Caters houdt van snelheid
Reeds gemeld is dat Pierre Baron de Caters vliegenier is. Maar eigenlijk is hij auto-, boot- en vliegtuigfanaat. Ook luchtballons krijgen zijn aandacht. Eigenlijk kan Pierre worden vergeleken met de Amerikaanse uitgever Gordon Bennett jr., een vermogend man met dezelfde interesses. Zo volgt Pierre in 1904 een wedstrijd met ballonnen met zijn auto. Terwijl Gordon Bennett vanaf 1908 zijn naam geeft aan wedstrijden voor luchtballonnen.
In 1904 en 1905 neemt Pierre zelfs deel aan de Gordon Bennett wedstrijd voor automobielen. In 1904 wordt hij derde, aldus Algemeen Handelsblad op 23 november 1904.
Bron: Haarlem's Dagblad, 5 juli 1905
In 1905 is zijn prestatie minder: hij wordt zevende. Hij rijdt dan met een Duitse Mercedes, zo meldt Haarlem's Dagblad op 8 juli 1905.
Van Bob Eefting van de website http://kentekenzeeland.nl/ ontvang ik de volgende vriendelijke mededeling: "Op 13 september 1902 heeft Pierre wel het Zeeuws kenteken Z195 ontvangen voor zijn rijtuig, een 16 pk automobiel van 900 kg (merk staat niet vermeld). In dat eerste systeem met Zeeuwse nummers (de Z-nummers 1900-1905) stonden enorm veel Belgen vermeld (ruim meer dan de helft), want iedereen die in die periode gebruik wilde maken van de Zeeuwse wegen, moest zo’n kenteken voeren. Uitgegeven zijn Z1 t/m Z608."
Voor mij rijst nu de vraag hoe komt Pierre met zijn auto in Zeeland ?? De Hoogerwaardpolder is pas van 1910 en de weg daardoor naar Zeeland pas van 1916. Maar mogelijk maakt hij gebruik van een pad over de Kreekrakdam (spoorlijndijk naar Zeeland). Een andere optie is dat hij Antwerpen - Hulst aanhoudt.
